آمار تکان دهنده از سفره ایرانیان ، 7 دهک جامعه در معرض سوءتغذیه هستند؟ - وبلاگ دانشگاه

به گزارش وبلاگ دانشگاه، نه جنگ است و نه بحران طبیعی وسیعی پیش آمده! صحبت از تورمی است که گریبان اقتصاد ایران را گرفته است و هر بار تاثیرش را روی گوشه ای از زندگی جامعه نشان می دهد. یکی خانه اش کوچک شده و آن یکی مجبور شده شغل دوم یا سوم بگیرد تا از پس هزینه های جاری برآید. اضطراب و استرس ناشی از شرایط مالی هم بعضی را روانه بیمارستان روانی نموده است. حالا هم روایت ها و هم آمارهای رسمی حکایت از کوچک شدن سفره مردم دارد.

اما جالب این است که فقط سفره دهک های کم عایدی کوچک نشده. تورم، حتی روی مصرف بالاترین دهک های جامعه هم اثر گذاشته و اندازه مصرف مواد غذایی آنها را هم کاهش داده است.

سوءتغذیه برای ایرانیان جدی شده

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گزارشی منتشر نموده که نشان می دهد مصرف گوشت در کلیه دهک ها نصف شده و در سال 98 نسبت به سال 90 مردم کمتر برنج، گوشت و لبنیات می خورند.

مردم کالاهای اساسی را از سفره خود حذف نموده اند. اما کدام ماده غذایی را جایگزین نموده اند؟ زهرا کاویانی، کارشناس مالی به وبلاگ دانشگاه می گوید: مساله این نیست که مردم مصرف کالاهای اساسی را کاهش داده اند. اتفاق مهم این است که آنها جایگزینی برای این مواد غذایی نداشته اند. یعنی بخشی از مصرف مواد غذایی را حذف نموده اند. اما چیزی جایگزین این مواد نشده است.

کاویانی با اشاره به گزارش مرکز پژوهش های مجلس می گوید تا پیش از سال 97 سوتغذیه برای کشور حاد و قابل آنالیز نبود. حتی در سال 98 بعضی از گروه های پایین جامعه، کمبود کالری خود را با قند و شکر جبران می کردند. اما در سال 99 قیمت قند و شکر هم افزایش داشته و بعضی خانواده ها توان خرید آن را هم ندارند. برای همین موضوع سوتغذیه در ایران جدی است و این موضوع باید آنالیز گردد.

اما چند دهک جامعه ایران دارای سوتغذیه هستند؟

سو تغذیه 7 دهک عایدیی در ایران؟

میانگین حداقل کالری مورداحتیاج روزانه بر مبنای گزارش وزارت بهداشت 2367 کالری در روز است اما براساس گزارشی که مرکز پژوهش های مجلس منتشر نموده در سال 97 فقط سه دهک بالایی جامعه توانسته اند کالری مورداحتیاج روزانه خود را دریافت نمایند. به عبارت دیگر هفت دهک جامعه، کمتر از استاندارد اعلامی وزارت بهداشت کالری مصرف نموده اند.

جز این آمارهای دیگری هم وجود دارد که نشان می دهد مصرف مواد غذایی در بین بعضی از دهک ها با استانداردهای معین شده فاصله معنادار دارد.

پیش تر احمدرضا درستی، استاد دانشگاه علوم پزشکی و متخصص تغذیه به ایسنا گفته بود هر فرد باید روزانه 180 گرم گوشت و 500 گرم لبنیات مصرف کند. آن هم از دو نوع متفاوت.

بر این اساس یک خانواده چهار نفره باید روزانه 700 گرم گوشت و دو کیلو گرم از انواع لبنیات را مصرف کند. اما آمارها چه می گوید؟

بر اساس گزارشی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر نموده یک خانوار دهک اول ماهانه 300 گرم گوشت قرمز و 3400 گرم گوشت مرغ مصرف می نماید. مجموع مصرف گوشت در این خانوارها در ماه زیر 4 کیلو گرم در ماه است. یعنی از گوشت مورد احتیاج ماهانه یک فرد هم کمتر است!

یا به عبارت دیگر اندازه گوشتی که این خانوارها مصرف می نمایند جوابگوی احتیاج پنج تا شش روز یک خانواده است و آنها 24 روز دیگر کالری لازم را دریافت نمی نمایند.

اندازه مصرف ماهانه لبنیات در این خانوارها هم 8 کیلو است. اما هر فرد باید روزانه 500 گرم لبنیات مصرف کند که نمی نماید.

تقدم سرپناه بر غذا؟

آمارهایی که تا به امروز اسم شد، آمار سرانه مصرف مردم در سال 97 و 98 است. سال هایی که تورم آن بسیار کمتر از سال 99 و 1400 بود. افزایش تورم کالاها در این دو سال قطعا مصرف خانوارها را مجددا کاهش داشته است.

اما آمارها نکته دیگری هم دارد. 60 درصد عایدی خانوار صرف هزینه های مسکن می گردد و مردم با 40درصد به جامانده باید هم هزینه های خوراکی را بدهند هم پوشاک، حمل و نقل، هزینه های آموزش و بهداشت و … را. به همین علت به نظر می رسد داشتن سرپناه و دیگر هزینه ها بر تامین کالری مقدم است.

از طرف دیگر قیمت مواد غذایی هم افزایش قابل توجه داشته است. بر اساس داده های مرکز آمار ایران در مرداد ماه 1400 نسبت به سال گذشته میانه قیمت گوشت گاو یا گوساله حدود 58 درصد، گوشت گوسفندی 34 درصد و برنج ایرانی حدود 43 درصد افزایش داشته است.

بعلاوه در گروه لبنیات، شیر پاستوریزه بیش از 68 درصد، دوغ حدود 60 درصد و خامه هم بیش از 86 درصد افزایش قیمت داشته اند.

سفره بیکارشده ها هم کوچک شد!

شیوع کرونا در کنار دیگر عوامل بر اقتصاد ایران اثر گذاشت. بعضی بیکار شدند و بعضی هم عایدیشان کم شد. کسانی که کار خود را از دست دادند، هزینه های زندگی خود را به اجبار کم کردند تا چرخ زندگی خود را هر طور که شده بچرخانند. موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی هم پژوهشی در دوران شیوع کرونا (اواخر سال 98 و 99) انجام داده که بر اساس آن بیش از 76 درصد بیکارشده ها مجبور به کاهش هزینه های مواد خوراکی خود و خانواده ها شده اند.

نتایج این پژوهش نشان می دهد، مصرف گوشت قرمز حدود 72 درصد از خانواده های افراد بیکارشده، کاهش جدی پیدا نموده و حدود 15 درصد از خانواده های بیکارشده ها، حتی پیش از دوره بیکاری هم توان خرید گوشت قرمز به صورت ماهانه را نداشته اند.

بعلاوه حدود 76 درصد از خانواده ها، کاهشی محسوس در مصرف مرغ، حدود 71 درصد از خانواده ها کاهش در مصرف برنج، 61 درصد خانواده ها کاهش مصرف در لبنیات را در دوره شیوع ویروس کرونا تجربه نموده اند.

سال گذشته هم وبلاگ دانشگاه در گزارشی به کاهش قدرت خرید بعضی از افراد جامعه پرداخت که به جای گوشت، اسکلت مرغ و گوسفند را ترجیح می دهند. همه آمارها و آنالیز های بالا نشان می دهد اگر تورم افسارگسیخته در کنار بیکاری کنترل نگردد ایرانیان در سال های آینده دچار سوتغذیه جدی می شوند.