کشف اسکلت های هفت تپه مربوط به 50 سال پیش است - وبلاگ دانشگاه

به گزارش وبلاگ دانشگاه، مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه گفت: برداشت اشتباه یکی از رسانه های کشور از یک مصاحبه منتشرشده باعث انتشار خبری درخصوص کشف 23 اسکلت طی یک کاوش در هفت تپه شد درحالی که این کشف مربوط به 50 سال پیش است.

میراث آریا: روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان، عاطفه رشنویی روز یکشنبه دوم شهریورماه 99 اظهار کرد: در روز شنبه یکم شهریور 1399، خبرگزاری ایلنا مصاحبه ای با استاد اسماعیل (احسان) یغمایی منتشر کرد که مروری بر دهه ها تجربه و حضور این پیشکسوت ارجمند در محوطه های مختلف و مشاهدات وی از کاوش ها در این محوطه ها است.

او ادامه داد: بخش کوتاهی از این مصاحبه درمورد هفت تپه و کاوش در آرامگاه معروف به آرامگاه دسته جمعی هفت تپه است که استاد یغمایی که بنا به اسناد تصویری در کاوش این گور شرکت داشت، به درستی به حضور 23 اسکلت در گور اشاره می نماید.

مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه افزود: عنوان این خبر موجب شد در اذهان عمومی تصوری شکل گیرد که این گور و 23 اسکلت آن به تازگی کشف شده اند در حالیکه کاوش آن ها به بیش از 50 سال پیش بازمی گردد.

او در ادامه به داستان کاوش این گور دسته جمعی اشاره و بیان کرد: در کاوش های دهه چهل شمسی در هفت تپه که به سرپرستی دکتر نگهبان انجام شد، دو گور دسته جمعی به دست آمد که گور اول که ابعاد بزرگتری داشت، همان گور معروفی است که بخشی از طاق هلالی آن در جریان تسطیح زمین های نیشکر و راه سازی، آشکار و آغازگر سال ها کاوش در هفت تپه شد.

رشنویی با بیان این که در گور اول یک تدفین دسته جمعی به دست آمد که در این تدفین نظم خاصی در قرار دریافت اسکلت ها وجود نداشت افزود: گور دوم که به گور دسته جمعی هفت تپه معروف است، یکی از منظم ترین تدفین های تاریخ ایلام را به نمایش گذاشته بود که در آن 23 اسکلت در کنار هم قرار گرفته بودند.

او در توصیف این گور به نقل از دکتر نگهبان در کتاب گزارش کاوش هفت تپه بیان می نماید: 14 عدد از این اسکلت ها به موازات یکدیگر و بقیه احتمالاً به دلیل وجود فضای ناکافی به صورت نامنظم قرار داشتند.

مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه توضیح داد: آنچه که دکتر نگهبان درمورد آن به یقین صحبت می نماید، مشاهدات او و نحوه قرار دریافت اسکلت هاست.

او به نقل از نگهبان در تفسیر این گور گفت: کیفیت و شرایط استخوان ها و پوسیدگی شدید آن ها به نحوی بود که اظهار نظر و تشخیص درباره جنس خاص زن و مرد و همچنین کامل یا ناقص بودن اعضای بدن امکان پذیر نبود؛ برخی از فک ها دور از محل خود و روی سینه قرار داشتند ضمن آن که بیشتر دندان ها سالم بودند و به نظر می رسد که اسکلت ها به افراد جوان تعلق داشتند.

رشنویی با اشاره به این که نظریات مختلفی در خصوص علت این تدفین از جنگ یا مرض واگیردار تا آرامگاه خدمتکاران و امرای مملکت و همسران متعدد شاه مطرح شد که هر یک به نوبه خود ممکن است مورد پرسش قرار گیرد گفت: در کاوش های بعدی در هفت تپه تعداد زیادی الواح گلی و سنگی پیدا شد که از موضوعات مختلفی شامل انواع و میزان هدایا و پیشکش به معابد، دستمزد خدمتکاران، توضیح وظایف و جریمه به دلیل کوتاهی در کار صحبت شده بود.

او افزود: متن این الواح موجب شد گمان هایی در خصوص ارتباط این گورها و ساختمان آن با معبد مطرح گردد که کاوش های بیشتر و ترجمه الواح مشابه دیگری که از شوش به دست آمده بود موجب شد که تا حدودی این گمان ها با تردید روبه رو شوند.

مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه افزود: اکنون می دانیم براساس مطالعات دهه های اخیر، در ماهیت معبد بودن آرامگاه های دسته جمعی شبهاتی جدی وجود دارد.

او یادآور شد: در زمان دکتر نگهبان و پس از او تعدادی کمی از الواح هفت تپه ترجمه شدند و بخش بسیاری از آن ها به دلیل پیچیدگی این متون و انگشت شمار بودن زبان شناسان مسلط به این الواح ناخوانده باقی مانند.

رشنویی در ادامه به روینمودهای جدید در پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه اشاره نمود و گفت: کاوش در هفت تپه نیز مانند هزاران محوطه دیگر آغازگر هزاران پرسش جدید شده است تا جایی که امروزه روز علوم میان رشته ای به یاری باستان شناسی آمده تا بسیاری از این پرسش ها را پاسخ دهد.

او افزود: در این میان، استخوان شناسی ممکن است به روشن شدن علت مرگ، جنسیت، سن و رژیم غذایی استخوان ها یاری کند.

مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه اعلام نمود: در سه سال گذشته کوشش نموده ایم که با دعوت از استخوان شناسان، زبان شناسان و سایر متخصصان از سرتاسر جهان رازهای سر به مهر این محوطه مهم ایلامی را بگشاییم و امروز باعث خوشحالی است که جامعه به چنین موضوعاتی علاقه مند است و اسکلت های هفت تپه پس از نیم قرن باردیگر موردتوجه علاقمندان قرار گرفته است.

او همچنین در پاسخ به پرسشی درخصوص محل نگهداری 23 اسکلت پیش گفته اظهار کرد: این استخوان ها تا دهه 60 در موزه هفت تپه نگهداری می شدند اما با توجه به جنگ تحمیلی و تخلیه موزه ها در این دوران، اسکلت ها به مخازن امن منتقل شدند و اکنون نیز به صورت پراکنده در موزه های شوش، هفت تپه و موزه ملی نگهداری می شوند.